Το συμπέρασμα της χθεσινής συνεδρίας του Εθνικού Συμβουλίου είναι σαφές: Οι όποιες συζητήσεις στον υπό εκκόλαψη ουσιαστικό διάλογο στο Κυπριακό βρίσκονται σε ένα κρίσιμο σημείο και οι όποιες παλινδρομήσεις θα λειτουργήσουν αρνητικά και μάλιστα σε υπερθετικό βαθμό. Εξελίξεις τις οποίες η ελληνοκυπριακή πλευρά φαίνεται να τις βλέπει ως άμεσες, επιθυμώντας να υπάρξει ανταπόκριση έστω και στα μικρά βήματα που έχουν επιτευχθεί σε επίπεδο προθέσεων στην πρόσφατη άτυπη τριμερή στη Νέα Υόρκη.
Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η επιστολή του Προέδρου της Δημοκρατία στον Γενικό Γραμματέα των ΗΕ, με την οποία στην ουσία εκφράζει την ετοιμότητά του για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από το σημείο που έχουν διακοπεί, όπως, επίσης, και για την ανάγκη η διευρυμένη διάσκεψη να συγκληθεί το συντομότερο δυνατόν, αφού προηγηθεί η κατάλληλη προετοιμασία για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, προς ενίσχυση των προσπαθειών του. Στο ίδιο το Εθνικό Συμβούλιο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, πέραν της φυσιολογικής ενημέρωσης για το αποτέλεσμα της τριμερούς στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών, έκανε αναφορά σε μια σειρά εισηγήσεων ώστε η σύντομη, ελπίζεται, σύγκληση της λεγόμενης διευρυμένης συνάντησης, όπως τη φαντάζεται ο Γενικός Γραμματέας, να έχει παραγωγικά χαρακτηριστικά. Οι αναφορές στην επιστολή του Προέδρου προς το ΓΓ για το χρονικό πλαίσιο εντός του οποίου θα πρέπει να πραγματοποιηθεί η διευρυμένη συνάντηση είναι ενδεικτικές του γεγονότος ότι δεν θα πρέπει να υπάρξει απώλεια χρόνου ως προς την προετοιμασία της. Ταυτόχρονα, μέσα από τη συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου και πέραν των όσων γνωστών έχουν διαμειφθεί και στα οποία έκανε αναφορά ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, θεωρείται πως μια συνάντηση των δύο ηγετών στη Λευκωσία δεν χρειάζεται να περιμένει τη διευρυμένη πενταμερή. Με βάση τις ενδείξεις, φαίνεται ότι δεν θα αργήσει η συνάντηση των δύο, όπως έχει κωδικοποιηθεί από τον ΓΓ και στην οποία θα επιχειρηθεί συναντίληψη για τη διάνοιξη νέων σημείων διέλευσης. Σύμφωνα με το κυβερνητικό εκπρόσωπο:
- «Έχει ήδη τεθεί το αίτημα της άλλης πλευράς για τη διάνοιξη του οδοφράγματος της Μιας Μηλιάς και έχει τεθεί από δικής μας πλευράς η ταυτόχρονη διάνοιξη, είτε του οδοφράγματος Πυρόι-Αθηένου, είτε του οδοφράγματος Κοκκίνων. Είναι κάτι το οποίο θα συζητηθεί στη συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας με τον κ. Τατάρ».
Προβληματισμός για τα ΜΟΕ
Στη συνέδρια χθες υπήρξε προβληματισμός για μια περαιτέρω διεύρυνση των μονομερών ΜΟΕ τα οποία εξαγγέλθηκαν από τον Πρόεδρο το προηγούμενο διάστημα. Η συζήτηση περιστράφηκε στην πιθανότητα να υπάρξει διεύρυνση του καταλόγου ώστε αυτός να γίνει πιο πειστικός και μια δραστικός προς την τουρκοκυπριακή κοινότητα. Δεν αποκλείεται π.χ. να εξεταστεί ένα τολμηρότερο πλαίσιο για την παραχώρηση ιθαγένειας σε παιδιά μικτών γάμων. Ζήτημα το οποίο από απόψεως διεθνούς δικαίου η ΚΔ το βρίσκει ήδη ενώπιόν της και καλείται να το αντιμετωπίσει.
Η ατζέντα
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο, αλλά και με βάση τις αντιδράσεις της πλειοψηφίας του Εθνικού Συμβουλίου, υπάρχει μια σταθερά η οποία δημιουργεί συνθήκες στήριξης των χειρισμών του Προέδρου και κυρίως ως προς την ανάληψη συγκεκριμένων του πρωτοβουλιών. Τα επί της ουσίας ζητήματα, λογικώς εχόντων των πραγμάτων, βρίσκονται επί του παρόντος στον αέρα. Μόνο μέσω της διευρυμένης συνάντησης είναι δυνατόν να τεθεί το πλαίσιο και η τελεσίδικη ατζέντα του διαλόγου. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της κυβέρνησης, είναι αναγκαίο επί τούτου να «πραγματοποιηθούν επαφές από πλευράς των Ηνωμένων Εθνών με όλα τα μέρη που θα συμμετέχουν στη συνάντηση, ούτως ώστε αυτή τη συνάντηση να συζητηθούν ζητήματα τα οποία άπτονται όλων των πτυχών του Κυπριακού και θα μπορέσει να έχει ως αποτέλεσμα την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων».
Θετικό πρόσημο
Η συζήτηση στο Εθνικό Συμβούλιο δεν είχε βεβαίως χαρακτηριστικά τα οποία να αλλάζουν τα δεδομένα ως έχουν και όπως αυτά εκφέρονται προς τα έξω. Οι χειρισμοί του Προέδρου χαρακτηρίστηκαν με θετικό πρόσημο από τον ΔΗΣΥ, το ΑΚΕΛ, το ΔΗΚΟ και τη ΔΗΠΑ, με διαβαθμίσεις βεβαίως.
Ο ΔΗΣΥ, διά της προέδρου του Αννίτας Δημητρίου, ξεκαθάρισε ότι κάθε πρωτοβουλία και ενέργειες του Προέδρου για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων με βάση το συμφωνημένο πλαίσιο τυγχάνει της στήριξης του κόμματός της. Επιβεβαίωσε δε ότι και μέσα από τη χθεσινή συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου διαπιστώνεται ότι κοινός στόχος είναι η ετοιμότητα για επίλυση του προβλήματος.
- «Πρέπει όλοι να ενώσουμε δυνάμεις και να βάλουμε πάνω από όλα το καλό της πατρίδας μας. Εμείς τουλάχιστον αυτή την πορεία σας διαβεβαιώ ότι θα ακολουθήσουμε. Βρίσκομαι σε διαρκή συνεννόηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, όπως επίσης και με τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας, αλλά και με την πολιτική μας ομάδα στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα», δήλωσε χαρακτηριστικά η Αννίτα Δημητρίου.
Θετικά μεν, πράξεις δε
Ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ εστίασε στην παρέμβασή του εντός του Εθνικού στην ανάγκη όπως η ελληνοκυπριακή πλευρά να μην παρουσιάσει οποιαδήποτε παλινωδία σε εκείνο που έως τώρα σημειώνει. Η θετική αποτίμηση του έστω ισχνού αποτελέσματος της Νέας Υόρκης θα έχει αντίκρισμα μόνο όταν «παραμείνουμε με ξεκάθαρο τρόπο στη θέση ότι εμείς ευνοούμε τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά, διαφυλάσσοντας τις συγκλίσεις και την ίδια ώρα εκφράζοντας την ετοιμότητά μας να διαπραγματευτούμε επί των εκκρεμούντων ζητημάτων έτσι όπως διατυπώνονται στο πλαίσιο Γκουτέρες», σημειώνει ο Στέφανος Στεφάνου:
- Κτίζεται αξιοπιστία έναντι του διεθνούς παράγοντα και ειδικά έναντι του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών
- Δίνεται προοπτική στη συνέχιση των διαπραγματεύσεων ότι δεν θα ξεκινήσουν από το μηδέν, αλλά θα ξεκινήσουν από το σημείο που ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας στις Εκθέσεις του ονόμαζε «ένα μίλι μακριά από τη στρατηγική συμφωνία».
Αλλαγή ρητορικής
Το ΔΗΚΟ, διά του προέδρου, τόσο εντός όσο και εκτός του ΕΣ, συνέχισε την αλλαγή ρητορικής του κόμματος την οποία επιβάλλει η συνεργασία του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ταυτόχρονα έθεσε από τη μια την ανάγκη όπως επικεντρωθεί η ε/κ πλευρά σε μια καλή προετοιμασία και από την άλλη στην ανάγκη ενεργότερου ρόλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βεβαίως, θα πρέπει να σημειωθεί πως παρά τις επιτιμήσεις που εκφέρονται από τον Νικόλα Παπαδόπουλο είναι ξεκάθαρο ότι το κόμμα του δεν έχει ως προμετωπίδα την επανέναρξη των συνομιλιών από εκεί που έχουν διακοπεί το 2017, αλλά περιορίζεται σε μια πολύ γενική αναφορά για «επανέναρξη των διαπραγματεύσεων πάνω στο συμφωνημένο πλαίσιο που καθορίζουν τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών»
Σε σχέση με τα μικρότερα κόμματα, η ΕΔΕΚ συνεχίζει να μιλά δημοσίως για την ανάγκη επαναφοράς του Κυπριακού ως θέμα εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής. Στο ίδιο μοτίβο με τον Μαρίνο Σιζόπουλλο κινείται και το ΕΛΑΜ, του οποίου ο πρόεδρος κάνει λόγο για την αλλαγή του πλαισίου λύσης. Από την πλευρά της, η ΔΗΠΑ του Μάριου Καρογιάν θεωρεί ότι «τα πράγματα δεν κινούνται απολύτως προς την κατεύθυνση που επιθυμούμε, αλλά ούτε και αντιμετωπίζουμε με απαισιοδοξία την όλη διαδικασία», ενώ οι Οικολόγοι εκφράζουν ανησυχία ότι ο ΓΓ δεν φάνηκε να υποστηρίζει με σαφήνεια τις αποφάσεις των ΗΕ παρά την αρνητική στάση του Τουρκοκύπριου ηγέτη.
